Demir Kapı ve Parmaklık
Demir kapı ve parmaklık
Yapı mimarisinde demir kullanımı kafes, korkuluk ve parmaklık ile yine demirden yapılmış dövme kapılar gibi çeşitli demir işlerini kapsamaktadır. Parmaklıkların bahçe, balkon, merdiven, pencere, ve sundurma gibi çeşitli uygulama şekilleri mevcuttur.
Bunun yanında ayrıca, ibadethane, okul gibi çeşitli yapıların pencere açıklıklarında lokmalı ya da lokmasız pencere şebekeleri ve parmaklık ve tırabzanlarını da bu kapsamda sayılabilir.
Demirci ustaları genel olarak birbirine benzer özellikte lokmalı pencere parmaklıkları yani şebekeler, yapmışlardır. Şebekeler, kare ya da yuvarlak kesitli demir çubukların dikey ve yatay yönde birbirini kesmesi ve bu kesişim yerlerine lokma adı verilen ve dövülerek biçimlendirilmiş olan, köşeleri kesilmiş küp şeklindeki demirlerin yerleştirilmesiyle yapılmışlardır.
Demir parmaklık sistemleri üzerine, Avrupa’da yapılmış parmaklık örneklerinde olduğu gibi kıvrımlı yaprak ve sadeliği bozacak diğer başka süsler ilave edilmemiştir. Kapıları genelde demirden yapılmışken pencerelerine gayet sade parmaklıklar takılmıştır.
Pencerelerdeki parmaklıklarda yatay yöndeki demir lamaları kesişim yerleri delinerek düşey demirler bu deliklerden geçirilmiş ve birleştirme sağlanmıştır
Demir kapı ve parmaklık
Süsleme demirciliği alanında genellikle otel, villa ve köşk gibi yapıların bahçe kapıları ve bahçe parmaklıkları çoğunlukla demirden yapılmıştır. Gösterişli ve süslü bir karakter taşıyan bu demir, batıdaki çeşitli mimari üslupların Osmanlı topraklarına girmesiyle organik ve kıvrımlı ferforje formlardan daha basit olanlara kadar geniş bir çeşitlilik gösterirler
Bunun yanında özellikle ferforje bina giriş ve bahçe kapıları ile ferforje merdiven tırabzanları ve diğer yerlerinde dövme tekniği ile yapılmış demir kapıların ve parmaklıkların kullanımının yaygınlaşmıştır. Burada düz ve kıvrık formdaki demir çubukların birbirlerine birleştirilmeleri, perçinleme ve bilezik ile bağlama şeklinde yapılmıştır.