Merdiven Korkuluğu

• 

• 

• 

Merdiven Korkuluğu
Farklı seviyeler arasındaki bağlantıyı ve düzenli aralıklı kademelere sahip eğimli yollara ” Merdiven ” denir. Merdivenler düşey sirkülasyon araçlarının en yaygın olanıdır.
Merdivenler türlerine göre; iç ve dış merdivenler şeklinde iki gruba, iç merdivenlerde esas, yan, servis, yangın merdiveni, biçimlerine göre; düz kollu, düz kollu yamuk basamaklı, dönel ve kısmen dönel, eğimlerine göre; yatık, normal ve dik eğimli, yapımında kullanılan malzemelerin cinsine göre ise ahşap, betonarme, metal, taş ve karma merdivenler şeklinde beş gruba ayrılırlar.

Geleneksel Türk evlerinde merdivenler, dış sofalı eski tiplerde tamamen ve sofaya paralel konumdadır. Tek kollu ve genellikle sahanlıksızdır. Bu tipte merdiven sofa içine alındığında ise eğer ara kat varsa bir sahanlık yaparak o odaya giriş sağlarlar. Eğer ara kat yoksa merdivenler tek kolludur.

Merdivenlerin oda sıraları arasına alınması hali, orta ve iç sofalı tiplerde daha çok görülür. O zaman plan şemasında merdivende önemli rol oynamaya başlar. Merdiven biçimi, çevre galerileri, korkuluk ve basamakları ile merdivenler evin ziyneti haline gelmişlerdir. Merdivenler evin strüktürüne uygun olarak ahşap veya kagirden yapılmışlardır.

Merdivenler iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. İç merdivenler normal olarak dış hava koşullarına kapalıdır. Bunlar işlevlerine göre esas, yan, servis ve yangın merdivenleri şeklinde düzenlenirler.

Dış merdivenler ise tümüyle dış hava koşullarına açık bahçe, park gibi alanlarda uygulanan merdiven türüdür.

Merdivenler biçimlerine göre düz kollu, düz kollu yamuk basamaklı, kısmen döner ve döner olmak üzere dörde ayrılır. Bunların her biri tek , çift, üç ve dört kollu olabilir.

Merdivenler taşıyıcı kısım, kaplama ve korkuluk olmak üzere üç kısımdan oluşur ve bunların her birinde malzemelerin hemen hepsi kullanılabilir.

Bir merdiven evi, merdiven kolu, basamak, rıht, sahanlık, merdiven yüksekliği, merdiven kovası, limonluk, korkuluk, küpeşte ve çıkış hattından oluşur.

Aynı doğrultudaki en az üç basamaktan oluşan merdiven boyuna ” merdiven kolu ” denir. Merdiven nişliği, kullanıcı sayısına göre saptanmaktadır

Merdiven basamakları arasındaki aynı yüksekliğe sahip dik yüzeye ” RIHT ” denir. Rıht yüksekliği, merdiven eğimine ve adım uzunluğuna bağlı olarak yüksekliklerine göre hesaplanmakta ve yapılacağı yerin özelliğine göre aşağıda verilen ölçülerin dikkate alınması gerekmektedir.

Bir merdivenin iniş çıkış rahatlığı ve güvenliği; eğimi, rıht ve basamak boyutları ve adım uzunluğu arasındaki ilişkilere bağlıdır Sahanlıklar merdiven kolları arasında düzenlenen döşeme parçalarıdır. Sahanlıklar iniş ve çıkış güvenliğini, katlara giriş ve çıkışları ve çok kollu merdivenlerin yön değiştirmesini sağlarlar.

Merdiven yüksekliği binalarda kat yüksekliği, yani döşeme üzerinden döşeme üzerine olan yüksekliktir. Üst üste gelen merdiven kolları arasındaki yüksekliğe de ” baş yüksekliği ” denir.
Merdiven boşluğu tarafında, basamağın üst ve ön kısmında yapılan çıkıntıya ” limonluk ” denir. Ayağın merdiven boşluğuna kaymaması ve merdivenin temizlenmesi sırasında su gibi sıvıların yanlardan aşağıya dökülmemesi için yapılır.

merdiven korkuluğu
Emniyeti sağlamak için merdiven boşluğu tarafına ahşap, ferforje, metal, ahşap, cam, mermer vb. gereçlerle korkuluk yapılır. Korkuluğun bağlantı çubukları basamaklara önden, yandan ya da üstten tespit edilir.

Korkuluğun üzerine, elle tutunarak rahat iniş ve çıkışı sağlayan, yüksekliği yaklaşık basamak ucundan 90 cm olan küpeşte oturtulur. Küpeşteler genellikle 5~10 cm genişliğinde ahşap, metal ve ferforje gibi gereçlerden profiller açılarak hazırlanır. Geniş ve kaliteli binaların merdivenlerinde duvar tarafına da küpeşte konulabilir. Bu durumda küpeşte, duvar üzerine ya da duvar içerisine girecek şekilde tespit edilir.